“Ik durf geen ‘nee’ te zeggen”. Een veelgehoord geluid. “Leer je grenzen aangeven”, is dan vaak het advies wat coaches of therapeuten je geven. Waar ik me vaak over verwonder, is dat mensen vaak beter in staat zijn “nee” te zeggen dan dat ze zelf denken.
Het overgrote gedeelte van onze communicatie is non-verbaal; we communiceren met ons lichaam. Non-verbale communicatie gaat over houding, beweging, mimiek, stemgebruik, ademhaling, etc. In je non-verbale communicatie maak je met je lichaam expressief wat je voelt. En deze ‘lichaamstaal’ is sneller, subtieler en meer van invloed dan het gesproken woord. Mensen die geen “nee” durven te zeggen, zeggen vaak wel “nee” met hun lijf. Ze wachten bijvoorbeeld (net iets langer) met reageren, bewegen iets naar achteren, en/of worden iets minder verstaanbaar. Als ze dan verbaal “ja” zeggen, kan het zo zijn dat dit twijfelachtig overkomt en verwarring of zelfs irritatie oproept bij hun gesprekspartner(s). Maar het kan ook de nieuwsgierigheid wekken. Meestal wordt dit niet benoemd of zelfs niet bewust waargenomen. Doorgaans gaan we af op de inhoud van wat iemand zegt. Hier ontstaat ruis en onduidelijkheid in de communicatie. Iemand zegt “ja” op de inhoud, maar “nee” op gevoel.
In mijn begeleiding leer ik mensen gevoel te krijgen voor de manieren waarop zij “nee” zeggen met hun lichaam. De meest primaire reactie op je omgeving is een beweging ergens naartoe of een beweging ergens vanaf. Deze bewegingen zijn soms klein, soms groot. Soms subtiel waarneembaar, soms duidelijk te voelen.
Verbaal “nee” leren zeggen kan belangrijk zijn. Het kan je helpen om te begrenzen en overbelasting of overprikkeling te voorkomen. Maar; elke kwaliteit heeft een valkuil. We kunnen de wereld nu eenmaal niet naar onze hand zetten. Voortdurend “nee” zeggen tegen angstige, onprettige of belastende situaties weerhoudt je ook van ontwikkeling en van groei. Het kan je wereld kleiner maken. Daarom vind ik het vermogen om “ja” te zeggen ook belangrijk. Als je primaire reactie er één is van ergens vanaf bewegen en je voelt dit bewust, dan heb je vervolgens een keuze: je blijft de beweging volgen en zegt “nee” of je kiest vervolgens voor een beweging ergens naartoe en gaat ervoor! Mijn tip: zorg ervoor dat je beide opties je eigen maakt!